Vertoog Ende Openinghe, om een goede, salighe, ende generale vrede te maken in dese Nederlanden, ende deseluen onder de ghehoorsaemheyt des Conincx, in haere oude voorspoedicheyt, fleur, ende weluaert te brenghen, By maniere van Supplicatie. Aende Hoogmoghende, Edele, eervveerdighe, vvijse, ende seer voorsienighe Heeren, mijn Heeren representerende die generaele Staeten van herrevvaertsouere. Ghedaen inden name der verdructe ende bedroefde ghemeynten der seluer landen.
boek
Tekst uit de tentoonstellingscatalogus bij de gelijknamige tentoonstelling “Willem”, april - oktober 2018.Voor het begin van de onderhandelingen die zouden leiden tot de Pacificatie van Gent, verscheen een pamflet getiteld
Vertoog ende openinghe om een goede, salighe ende generale vrede te maken in deses Nederlanden, …. In dit geschrift werd
er bij de Staten-Generaal op aangedrongen dat ze hun plicht moesten doen door vrede te sluiten met Holland en Zeeland
en de oude privileges en rechten te herstellen. Volgens de auteur(s) van het vertoog hadden de landsheer en de staten het volste recht om de hun ‘van Godes, van rechts en van eedts weghen’ toekomende macht en autoriteit met alle middelen
te handhaven en voor te staan, maar wanneer een van beiden de hen gestelde paden te buiten trad, was er sprake
van ‘moetwillighe tyrannie’ dan wel van ‘strafweerdighe wederspannicheyt’. Want, zo werd gesteld, ‘gelijkerwijs alle
macht van God is en daer geene macht noch overheydt en is die God niet en hebbe ingestelt, also heeft God ooc alle
machten met sekere palen omtuynt en besloten en wil dat een yegelick sich binnen de palen der beroepinghe, daer hy
in beroepen is, staende blijven’. Aan deze bekende uitspraak van Paulus dat alle aardse macht van God is, werd hier de
stelling toegevoegd dat elke vorm van politieke macht zijn grenzen heeft, wat gerespecteerd diende te worden.