Uitklappen

Kilacadmonspel

spel

‘Ga direct naar de gevangenis.’ Het Kilacadmon monopolyspel

Het Kilacadmon-spel is een variant van het bekende monopolyspel. De Kilacadmon (de creatieve omzetting van de letters KonMilAcad, in 1878 geïntroduceerd als bijnaam van de KMA) bracht het spel hoogstwaarschijnlijk uit ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de bijnaam en/of het 110-jarig bestaan van de KMA. Het spel komt uit het bezit van luitenant-generaal Nico Berghuijs (1916-2003) die in 1936-1938 de school voor Reserve Officieren Infanterie te Breda doorliep en het spel waarschijnlijk toen kocht.
Het monopolyspel werd in 1935 voor het eerst op de markt gebracht door Amerikaanse producent van speelgoed en bordspelen Parker Brothers, was (en is nog steeds) van meet af in vele landen een uitermate populair gezelschapsspel en een van de best verkochte bordspelen. Dat blijkt ook uit het feit dat de Kilacadmon er zo kort na de introductie een variant met aan-passingen op bedacht. In plaats van straten met huizen hotels in verschillende steden te kopen is het de bedoeling om onderdelen van het KMA-gebouwencomplex te bemachtigen, deze door het aankopen van belastingbiljetten te verzwaren of te verhandelen, om ten slotte de belangrijkste persoon van Kilacadmon te worden. De grappig getekende onderdelen dragen namen als ‘Leeszaal’, ‘Roeiloods, ‘Bar’ en ‘Cosy corner’. De duurste KMA-delen zijn de ‘Corpsgeest’ (600 gulden), ‘Balkan’ (toilet) en ‘Wapenkamer’ (beide 500 gulden). Tot de goedkoopste horen onder meer ‘Fourier’ en ‘Leermiddelen’ (beide 100 gulden), De Kans- en Algemeen Fondskaarten zijn vervangen door ’Boeven’ (met voorschriften als ‘In bul gesnaaid. 8 dagen verzwaard. Naar Verzwaard en beurt 3 keer voorbij laten gaan’) en ‘Zieken’ (‘Keelpijn. Grote stal. Krijgt f. 50 omdat hij werkelijk ziek is’). De stations heten nu ‘De poort’(start), ‘Infanterievrij’, Comp.rapport’ en ‘Verzwaard’ (cel) en hoekvakken ‘Vrij Parkeren’, ‘Gevangenis' enzovoort nu ingenomen zijn door de ‘Bar’, ‘Manege’ ‘Genisten’ en ‘Loods’ die eveneens gekocht kunnen worden. Bij aanvang van het spel (3-7 deelnemers) kiest iedere speler een ‘djimat’ die de vorm heeft van een bestaande koperen uniformknoop en ontvangt f. 2500 aan soldij, hem uitgereikt door de ‘kwartiermeester’, zijnde de oudste speler, die de ‘brandkast’ beheert waarin ook de eigendomsbewijzen liggen. Bij toerbeurt wordt er geworpen met twee dobbelstenen.
Het Kilacadmonspel geeft ook een indruk van het bijnamen die de verschillende KMA-vertrekken hebben. Zo staan Grote en Kleine Stal voor de slaapzalen, de Balkan voor toilet, de Futloods voor gymnastiekzaal en de Blauwe Stoep voor het bordes van het kasteel.

Kilacadmon-game, 1938

The Kilacadmon-game is a variant of the well-known and internationally popular
game of Monopoly. Introduced in anniversary year 1938, Kilacadmon is an anagram of
the Kon.Mil.Acad. (KMA = Royal Military Academy) and the nickname of the KMA.
To become the most important person of Kilacadmon, players buy parts of the KMA
building rather than buying streets with houses or hotels in different cities.
The amusing cards have names like ‘Reading Room’, ‘Rowing House’ and ‘Cosy Corner’.
The most expensive parts are ‘Esprit de corps’, ‘Balkan’ (toilet) and ‘Arsenal’. ‘Quartermaster’
and ‘Educational tools’ are among the cheapest cards. The ‘Chance’ and ‘General
Fund’ cards are called ‘scoundrels’ (with punishments for typical military offences)
and ‘Diseases’. The railway stations, ‘Free Parking’ and Jail are now called ‘Report’, ‘No
Infantry’, ‘Bar’, ‘Riding school’, ‘Military Engineering’ and ‘Shed’.
The Kilacadmon-game gives an impression of the typical military nicknames used for
different rooms, activities and punishments, etc.


(Armamentaria, vol. 47 (2012/2013), p. 34-35)