Expugnatio Sylvae-Ducis
nieuwskaart
Te zien in het museum:M.08.01.40K.03.03
De grootste belegeringskaart van de Tachtigjarige oorlogDe schaal van het beleg van ‘s-Hertogenbosch is duidelijk te zien op de zogeheten
belegeringskaart Expugnatio Sylva Ducis Anno 1629.2 Met afmetingen van 1.26 x 1.40
meter, is dit waarschijnlijk tevens de grootste kaart, een nieuws- en propagandaprent,
in zijn soort die ooit in Nederland is verschenen. De inname van Den Bosch was dan
ook niet alleen de grootste militaire operatie tijdens de Tachtigjarige oorlog, maar
wordt tevens beschouwd als een van de belangrijkste wapenfeiten van het Staatse leger.
Het exemplaar van de beroemde kaart van het beleg van Den Bosch is afkomstig
van het ministerie van Oorlog. Er zijn vier andere exemplaren van bekend.
De kaart is overigens een belangrijke bron aangezien ze is gebaseerd op het verslag
van een ooggetuige in de persoon van Theodorus of Dirck Niels, hoofdingenieur van
het Staatse leger.3 Niels werd op 30 april 1630 door de Staten-Generaal vereerd met
‘een gouden Medaille ter weerde van hondert ende veerthien guldens, in regardt van
zyne goede diensten, gedurende ‘t belegh van ‘s Hertogenbossche extraordinarie
gedaen, ende zal deselve Medaille hem by den Ontfanger-generael verhantreyckt
worden’.4 Daarvoor, om precies te zijn op 7 december 1629 en dus kort na het einde
van het beleg, had Niels van de Staten-Generaal een vier jaar durend octrooi gekregen
voor het ‘alleen te mogen laten drucken en vercoopen’, ‘seeckere Caerte by Hem
door last van Syn Extie. gemaeckt van ‘t Belech der Stadt ‘s Hertogenbossche’. We kunnen
hieruit opmaken dat Niels de kaart maakte in opdracht van Frederik Hendrik.