Twee Fokker C.V bommenwerpers van de Luchtvaartafdeling in een luchtgevecht met een Messerschmitt 109 jachtvliegtuig van de Duitse Luftwaffe boven de Moerdijk bruggen op 10 mei 1940 - De bruggen van Moerdijk waren door duitse parachutisten veroverd en vormden een bedreiging naar het openliggende hart van de vesting Holland.
aquarel
Twee Fokker C.V bommenwerpers van de Luchtvaartafdeling in een luchtgevecht met een Messerschmitt 109 jachtvliegtuig van de Duitse Luftwaffe boven de Moerdijk bruggen op 10 mei 1940De Fokker C.V (C.5) was het meest succesvolle naoorlogse (WOI) militaire product van de Fokker Fabrieken. Het toestel werd in grote aantallen verkocht aan het buitenland (of daar in licentie vervaardigd), in het bijzonder aan Italië, Noorwegen, Denemarken en Hongarije. Ook het KNIL zou 28 toestellen in gebruik nemen, net zoals de Marine Luchtvaart Dienst met 24 toestellen (welke deels op drijvers konden worden geplaatst - minder succesvol).
De C.V was in feite nog een afgeleide van de zeer succesvolle Fokker D.VII uit WOI. Fokker hield er een zeer ingewikkelde registratiemethodiek op na. D stond voor jager, C voor verkenner. Kortom, de C.IV en opvolger C.V waren als verkenningstoestel een afgeleide van een jager.
De C.V werd aanvankelijk in vijf uitvoeringen geleverd, waarbij deze onderling vooral te onderscheiden waren aan de vleugels. Voor diverse rollen waren verschillende vleugelsettings en spanwijdtes gekozen. De C.Va t/m e, hadden een spanwijdte variërend van 12,03m (tactische verkenner) tot 15,30m (bommenwerper, strategische verkenner). Vanaf eind jaren 20 werden tenslotte alleen nog maar de types C.Vd en C.Ve geproduceerd.
In 1926 werden 33 stuks C.5d door de LVA besteld, die de registraties 590 t/m 622 kregen. Ze hadden allemaal de rol als tactische verkenner, een spanwijdte van 12,50m en een 350 pk. Hispano Suiza motor (de 619 en 620 hadden een 380 pk. Armstrong motor). In 1927 werd een vervolgorder geplaatst voor nog eens 26 toestellen van het eerder bestelde type, nu met een 450 pk. Hispano-Suiza motor. Ze kregen een 300-serie registratie. In 1931 volgde nog een bestelling van 5 extra toestellen met een 500 pk. Hispano-Suiza motor. In 1936 werden alle (nog vliegklare) C.V's voorzien van een Rolls Royce "Kestrel" motor (V IIb / XI) van 630 pk. Ook waren inmiddels nog 5 bijbestelde C.V'n (645 t/m 649) ontvangen door de LVA. Alle overgebleven C.V toestellen die niet in de serie 590-622 zaten werden nu omgeregistreerd naar de serie 623 t/m 641 en 650 t/m 654. Van alle aangeschafte toestellen waren er op 10 mei nog 34 in de rijen der ML opgenomen. Hiervan werden er 20 uitgeschakeld door bombardement, vernietiging of luchtstrijd. Een toestel is bewaard gebleven (618) en behoort tot de inventaris van het luchtmachtmuseum.
De C-V was uitgerust met twee vaste FN mitrailleurs van kaliber 7.9mm welke naar voren vuur uitbrachten, en een bedienbare Lewis 7.9mm mitrailleur bij de waarnemer / bommenrichter. Voorts kon het toestel in verwisselbare bommenrekken drie typen munitie afwerpen: 16 scherfgranaten van 8 kg elk (128 kg), 4 bommen van 25 kg (100 kg) of 4 bommen van 50 kg (200 kg). In de meidagen is - voor zover bekend - van de laatste optie nooit gebruik gemaakt. Het toestel is in de meioorlog daadwerkelijk ingezet in de rollen waar het voor was gekocht: tactische verkenning en lichte grondsteun. Het bleek een wonderlijk effectief vliegtuig, dat een heel groot deel van de totale productie oorlogssorties van de ML zou vliegen.
De meidagen van 1940
De reserve sergeant vlieger A.J.M. van Liempd wordt samen met zijn waarnemer de reserve tweede luitenant waarnemer Vrins, tijdens een luchtgevecht met Bf-109's van II/JG27, gedwongen tot een noodlanding in de Nude (west van Wageningen) op 12 mei 1940. Als de vlieger uit het wrak (C.V 619) kruipt en zich over wil geven wordt hij door de Duitsers, vermoedelijk van de SS Standarte Der Führer, zonder pardon doodgeschoten. De luitenant besluit zich hierop schuil te houden en geeft zich later aan de Duitsers over. Van Liempd werd postuum met de Bronzen Leeuw onderscheiden.
Aan de Grebbelinie zou het toestel in mei 1940 relatief vaak te zien zijn. De oude toestellen vlogen 16 sorties naar de linie, waarvan 13 naar de Grebbeberg en omgeving.
11 mei: 612, 646 Vak IV.LK; 592, 639 Elst; 619, 645 Arnhem; 612 vak IV.LK
12 mei: 631, 645 Arnhem; 594, 612, 645, 650 Wageningen; 592, 605, 619 Wageningen
Naar Dordrecht / Vesting Holland Zuid werd beduidend minder gevlogen:
10 mei: 592, 605, 622 Moerdijk
De resterende 14 C.V'n werden na de capitulatie door de Duitsers buit gemaakt, en samen met de toestellen die men in Noorwegen en Denemarken had buitgemaakt ingezet als elementair trainingstoestel in de Luftwaffe.
Kenmerken
Soort: Tactische verkenner / lichte bommenwerper
Fabriek: Fokker (Nederland)
Bemanning: Vlieger en waarnemer / bommenrichter
Motor: (1936) Rolls-Royce Kestrel
Bewapening: 2 mitrailleurs 7.9 mm. vast voor en 1 mitrailleur 7.9 mm. achter.
Bommenlast aan vleugelrekken: 16 x 8 kg. of 4 x 25 kg. of 4 x 50 kg. bommen.
Afmeting: lengte: 9,25 m.
spanwijdte: 12,50 m.
Gewicht: leeg: 1,920 kg.
Max. snelheid: 250 km. per uur
Actieradius: 800 km.
Plafond: 6,500 m.
Aantal beschikbaar in mei 1940: 34 stuks
Aantal verloren in mei 1940: 20 stuks
Bron: https://www.grebbeberg.nl/index.php?page=fokker-c-v