Een 1:1 schaalmodel van het Fokker G.I tweemotorig jachtvliegtuig met registratienummer "330"
jachtvliegtuig
Fokker G-1A jachtvliegtuig jachtkruiserOntwikkeling:
In 1934 begon het ontwerpteam bij Fokker met de ontwikkeling van een onconventioneel tweemotorig jachtvliegtuig. Het moest een toestel worden dat snel kon worden omgebouwd van jager, naar jachtbommenwerper of verkenner. Op 16 maart 1937 startte de Fokker G.! voor het eerst, in verband met de geboden geheimhouding, vanaf het burgervliegveld Welschap bij Eindhoven. Midden april '37 werd het toestel gedemonstreerd voor officieren van de Luchtvaartafdeling (LVA). Op verzoek van de LVA werd een aantal wijzigingen uitgevoerd, met name op het gebied van motoren en bewapening. Hierdoor ontstond een iets groter en zwaarder toestel dan het prototype. Naast de G.1A of G.1 'Mercury', zoals dit toestel werd aangeduid, ontwikkelde Fokker ook een exportvariant, de G.1B of G.1 'Wasp'.
De Fokker G.1A bij de Militaire Luchtvaart in Nederland:
In november 1937 bestelde de LVA 36 toestellen van het type G.1A. Het eerste van deze serie maakte zijn eerste vlucht op 11 april 1939 met als testvlieger Gerben Sonderman. Alle 36 toestellen waren op 10 mei 1940 afgeleverd aan het Wapen van de Militaire Luchtvaart en stonden op de vliegparken Waalhaven en Bergen.
Finland had een order geplaatst bij Fokker voor 26 toestellen van het type G.1B, maar in verband met de oorlog nam de Nederlandse Regering op 17 april 1940 deze order over. Bij het uitbreken van de oorlog op 10 mei 1940 waren er slechts 12 afgeleverd. Deze toestellen waren nog niet bewapend en hebben niet deelgenomen aan de strijd.
Eenheden:
1e Luchtvaartregiment: 3e JaVA op Vliegpark Waalhaven en 4e JaVA op Vliegpark Bergen
Aantal: 36
Taken:
Jager, jachtbommenwerper, patrouille
Bijzonderheden:
In november '36 werd de G.I, nog voordat het prototype zijn eerste vlucht had gemaakt, op de 15e Luchtvaartsalon in Parijs getoond en door de internationale pers omschreven als niet minder dan sensationeel. De journalist van een Frans blad noemde het, met het oog op de krachtige bewapening, 'Le Faucheur' wat in het Nederlands 'De Maaier' betekent.
Voor het gebruik als strategische verkenner werd één van de G.1A's tijdelijk uitgerust met een glazen koepel onder de romp van het toestel. Maar de plaatsruimte voor de waarnemer bleek te beperkt en de G.1A is als zodanig niet in gebruik geweest.
Enkele G.1A's van de 3e JaVA waren op de rompneus voorzien van witgeschilderde eend met een knoop in haar hals met daaronder een pijl in de vliegrichting. Symboliek voor: "anders vloog ze te hard!"
Na de capitulatie werden de G.1s, die niet tijdens de oorlogshandelingen vernield waren, op last van de Duitsers door Fokker hersteld of afgebouwd. Daarna werden ze overgevlogen naar Duitsland, waar de Luftwaffe ze als trainingstoestellen voor jachtvliegers gebruikte.
Het laatste wapenfeit met de G.1 vond plaats op 5 mei 1941 toen Fokker-invlieger T.H. Leegstra samen met ir. P. Vos, tijdens een 'proefvlucht', onder het toeziend oog van een Fokker-invlieger E. Meinecke in een andere G.I, de wolken indook en 75 minuten later op Britse bodem landde.
Het toestel in de collectie van het NMM:
Fokker G-1. Model op ware grootte. Opgenomen in de MLM collectie in mei 1985.
Het MLM heeft deze bijzondere geste te danken aan initiatieven van TROS regisseur Ger Roos, zelf eens een verdienstelijk vlieger bij de KLu. In verband met een herdenkingsprogramma over de bevrijding op 5 mei 1945, zocht hij iets wat bij de Nederlandse bevolking een diepe indruk achter had gelaten. Na overleg met een aantal deskundigen , besloot hij de mogelijkheid te onderzoeken om een model op ware grootte van de G-1 te laten bouwen. Eén en ander kon echter pas verwezenlijkt worden door de spontane medewerking van de heer Jack Thüring, die aanbood het model belangeloos in zijn bedrijf, Schoolmeubelenfabriek Galvanitas, te laten bouwen. Ook was inmiddels de medewerking verkregen van de NOS-decorafdeling. De Mercury motoren zijn in kunststof gegoten de heer De boer van de decorbouw afdeling. De derde deelnemer was de bedrijfsschool van Fokker B.V.
Op 1 juli 1985 werd het toestel aan de Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, de luitenant-generaal F.J. de Jong, aangeboden.
De G-1 draagt de registratie "330". De originele 330 moest na zware luchtgevechten bij Zevenbergen noodlanden. De 330 heeft 2 Duitse vliegtuigen neergeschoten voordat ze zelf zwaar beschadigd werd. De bemanning bestond uit vlieger Buwalda en schutter Wagner. De toenmalige vlieger de heer Buwalda was bij de presentatie aanwezig
Bronnen: Orgaan vrienden van MLM "de Spinner".
Amersfoortse Courant 27-06-1985.
Defensiekrant nr.27 11 juli 1985.
Dit toestel is een model op ware grootte, gemaakt van hout, triplex en kunststof. Het werd vervaardigd door de firma Galvanitas uit Oosterhout in samenwerking met leden van de Stichting Vliegsport Gilze-Rijen. De Afdeling Decorbouw van de Nederlandse Omroep Stichting heeft, met als voorbeeldde originele Bristol Mercury Mk. VIII die in de Fokker D.XIII is ingebouwd, twee kopieën van kunststof nagebouwd voor de Fokker G.1 replica.
De replica heeft als decor dienst gedaan in een hangar op het vliegveld Zestienhoven van waaruit de TROS (Televisie Radio Omroep Stichting) het bevrijdingsprogramma "V is Victory" heeft uitgezonden. Vanaf 1 juli 1985 maakt de replica deel uit van de collectie van het MLM.
De oorspronkelijk G.1A met registratie '330' werd op 16 september 1939 geleverd aan het Wapen van de Militaire Luchtvaart en stond op 10 mei 1940, ingedeeld bij het 3e JaVA, op het Vliegpark Waalhaven bij Rotterdam. Het slaagde er in om te starten en schoot twee Duitse toestellen neer, voordat het werd aangevallen door meerdere Messerschmitts Bf-109.
Zwaar beschadigd moest de vlieger een buiklanding maken bij Zevenbergen waar het toestel op het erf van een boer is gesloopt maar nooit door de Duitsers is weggehaald.
Verwerving zie SVMLM oktober 1985.