Enkelschots underslung granaatwerper GL1, kaliber 40 x 46, behorende bij een automatisch centraalvuurgeweer FN F2000
granaatwerper
Deze granaatwerper is bestemd om te worden gemonteerd onder de F2000 van de firma FN. Dergelijke granaatwerpers die onder geweren worden gehangen worden "underslung" granaatwerpers genoemd.- Een Italiaanse karabijn met granaatwerper, model 1891/28 (1)
De moschetti con tromboncino mod. 28 werden in 1928 ingevoerd bij het Italiaanse
leger, waarbij vijf granaatwerpers beschikbaar waren per sectie van 40 infanteristen.
Zes jaar na invoering werden ze weer uit de bewapening genomen omdat ze niet
voldeden aan de verwachtingen. Vrijwel alle karabijnen werden vervolgens ontdaan
van hun granaatwerper, zodat de combinaties thans uiterst zeldzaam zijn. Van de
20.000 gefabriceerde exemplaren, zijn er wereldwijd naar schatting nog geen honderd
overgebleven. Het gebruikte systeem was uit technisch oogpunt opmerkelijk en uniek
te noemen: bij dit wapen werd de granaat gelanceerd met behulp van een scherpe 6.5
mm patroon: geen gaspatroon dus, maar een met een kogel. De kogel werd opgevangen
in een kernstuk met vier gasaftapgaten, waarbij de hulsmond uitzette en de
(verminderde) gasdruk werd overgebracht op de granaat. Deze techniek liep vooruit
op het hoge-/lagedruk principe van de huidige ‘underslung’ granaatwerpers.
Om de granaatwerper te gebruiken, diende de grendel uit de karabijn te worden verwijderd
en overgeplaatst in het staartstuk van de granaatwerper. De 38,5 mm brisantgranaat
werd van voren in de loop geschoven, waar een verende pal moest voorkomen
dat deze eruit kon vallen. Vervolgens werd een scherpe patroon in het staartstuk
van de granaatwerper gelegd en de grendel gesloten. Het afvuren geschiedde door
middel van de trekker van de karabijn, die met een stangenstelsel aan de granaatwerper
was gekoppeld. De kogel uit de patroon werd gestopt door de in de schietbuis
aanwezige kogelvanger en bleef in het wapen achter. De vrijgekomen gasdruk werd
benut om de granaat circa 200 meter ver te schieten. Na het vuren moest het wapen
achterover worden gekanteld om de gestopte kogel eruit te laten vallen. Tegenwoor-
dig is het zeer gebruikelijk dat een granaatwerper afneembaar aan een vuurwapen
wordt gemonteerd. Deze Italiaanse variant is het enige vooroorlogse voorbeeld van
een dergelijke combinatie.
Om aan te tonen dat 72 jaar later het idee om een geweer en een werper te combineren
nog steeds levensvatbaar is, wordt hierbij een afbeelding getoond van de moderne
combinatie F2000 van de Belgische FN-fabrieken. Daarvan heeft de granaatwerper
een eigen afvuurmechanisme en zijn de 40 mm granaten voorzien van een eigen
patroonhuls met voortdrijvende lading. Bovendien worden zij aan de achterzijde van
de (getrokken) loop geladen. De Carcano-granaten waren gestabiliseerd met vinnen.
Door zijn opmerkelijke techniek was de tronboncino een belangwekkende aanwinst
voor de vuurwapencollectie van het Legermuseum. Het wapen is in juni 2008 door
het museum aangekocht uit de erfenis van de bekende wapenverzamelaar, de heer
H.L. Visser. Er is € 2150.- voor betaald. Helaas is (nog) geen granaat voor het systeem in
collectie aanwezig; er wordt naar gezocht.
De F2000 (inv.nr. 007902) werd in 2010 aan het Legermuseum geschonken door het
ministerie van Buitenlandse Zaken. Het wapen werd gebruikt bij de beveiliging van de
Nederlandse ambassade in Kabul.
1 Zie: G. Rotasso en M. Ruffo, L’ Armamento individuale dell’esercito Italiano dal 1861 al 1943
(Rome 1997)
Italian carbine with grenade launcher
The moschetti con tromboncino mod. 28 was adopted by the Italian infantry in 1928.
In 1934 almost all grenade launchers were removed from the carbines, making this
a very rare combination. The system was unique. To launch the grenade, a normal
ball cartridge was used and its bullet was caught in a bullet trap in the barrel of the
launcher. The remaining reduced gas pressure was then used to propel the grenade
about 200 metres. An early example of the high/low pressure system, used in modern
underslung grenade launchers.
To fire a grenade, the bolt had to be removed from the breech of the carbine and put
into the breech of the launcher. A cartridge was then loaded and a 38.5 mm grenade
inserted into the barrel from the front. Firing was done with the trigger of the carbine,
which was connected by a rod to the launcher. After firing, the weapon had to be
slanted backwards so that the trapped bullet could fall out.
A picture of the Belgian F2000 is also included to show that even after 72 years, the
idea of combining a rifle with a grenade thrower is still a modern one. The grenade
thrower of that combination has its own trigger group and a rifled barrel. The grenades
of the Italian weapon were fin-stabilised.
The tromboncino was bought for €2,150,- in 2008 from the bequest of Mr H. Visser, a
well-known arms collector.
(Armamentaria, vol. 47 (2012/2013), p. 262-265)