Prototype van een automatisch pistool VASP-75, kaliber 9 x 19 mm
automatisch pistool
Te zien in het museum:M17.00.18O.03
Prototype van een automatisch (centraalvuur-)pistool VASP-75. VASP staat voor Visser Assault Pistol, een wapen dat door H. Visser ontwikkeld is voor zelfverdediging van militair personeel. Dit prototype is gemaakt van geperste stalen onderdelen en zou goedkoop kunnen worden vervaardigd. De voorzijde van de loop is voorzien van schroefdraad, waarop een accelerator is bevestigd, die de (salvo-)vuursnelheid verhoogde tot 1800 schoten per minuut, teneinde de terugstoot minder voelbaar te maken. Het wapen heeft een omklapbare voorgreep, die de vuurregelaar bedient, waardoor met automatische salvo's van 3 schoten kon worden geschoten. Het afvuurmechanisme is 'double-action' en het wapen is een onvergrendelde terugstootlader.- Het ‘Visser Assault Pistol’1
Rond de jaren zestig van de vorige eeuw ontwikkelde zich de behoefte aan een ‘personal
defense’ wapen voor militairen, die niet bewapend waren met een geweer. Het
moest een wapen zijn dat op de man werd gedragen, zeer snel in aanslag te brengen
was en waarmee minimaal zes vuurstoten van elk drie patronen gegeven konden worden.
Soortgelijke wapens waren al min of meer aanwezig (zoals Mauser C96, Skorpion,
H&K VP70), maar geen van deze voldeed aan de genoemde eisen.
In genoemde periode was de Nederlander H.L. Visser (1923-2006), algemeen bekend
als wapenverzamelaar pur sang, commercieel directeur van de Nederlandse Wapenen
Munitiefabriek ‘De Kruithoorn’ in ’s-Hertogenbosch. Hij had in die functie veel
contact met Duitse wapenspecialisten, waaronder Otto Schulze, die als wapenexpert
van de voormalige Luftwaffe verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van het ‘Fallschirmjägergewehr’
FG42. Op basis van hun ervaringen en kennis ontwikkelde Visser
een pistool dat de naam VASP-75 (Visser Assault Pistol) zou krijgen. Dat die naam een
fonetische associatie met het Engelse woord voor ‘wesp’ had, was mooi meegenomen.
Het pistool was uiterlijk vrijwel niet van een normaal model te onderscheiden, maar
beschikte over een uitklapbare voorgreep, die gelijk diende als vuurregelaar. Met opgeklapte
greep kon met het wapen normaal semiautomatisch worden geschoten en
door de ‘double action’ trekker kon het wapen geladen worden gedragen, waardoor
het onmiddellijk vuurklaar was. Als de voorgreep werd uitgeklapt kwam een mechanisme
in werking dat bij iedere druk op de trekker een drieschots vuurstoot afgaf met
een snelheid van 1.800 schoten per minuut. Door de voorgreep kon het wapen met
twee handen worden vastgehouden en was enige controle op het salvo mogelijk. Met
een magazijncapaciteit van 18 patronen, waren dus zes vuurstoten mogelijk met een
redelijke trefkans en een flink psychologisch effect. Het wapen werd in acht landen
gepatenteerd en geproduceerd door Ares Inc. te Ohio, de ontwikkelingsfirma van
Eugene Stoner, een goede vriend van Visser. Testen bij de FBI en diverse Amerikaanse
militaire instanties, bewezen dat het wapen uitstekend functioneerde. Alleen bleek de
9 x 19 (‘Parabellum’) patroon te krachtig om het wapen bij de drieschots vuurstoten
onder controle te houden en zagen de Amerikanen af van de aanschaf ervan. Pogin-
gen om het wapen in een zwakker kaliber (.380 ACP) aan de man te brengen faalden,
waarna het VASP rond 1980 een stille dood stierf.
Na het overlijden van de heer Visser in 2006, verwierf het Legermuseum alle prototypes
en productiemallen, alsmede een speciaal voor het wapen ontworpen pistooltas
met een unieke sluiting, waardoor de VASP zeer snel kon worden getrokken.
The ‘Visser Assault Pistol’
Around 1960, the need arose for a ‘personal defence weapon’ for soldiers not armed
with an assault rifle. It had to be worn on the person, be easy to draw and able to fire a
minimum of six 3-shot bursts. At the time, Mr H.L. Visser, a well-known Dutch collector
of firearms, was CEO of NWM ‘De Kruithoorn’, a munitions factory in Den Bosch. In that
capacity he had many discussions with German weapon specialists, some of whom
were experienced WWII soldiers, and they expressed the need for a gun such as this
one. With their considerations in mind, Mr Visser designed a weapon that was to be
called VASP-75. The name had a phonetic association with the word ‘wasp’, which was
an added value.
Basically, the gun resembled a normal pistol, but it had a release button for a combined
trigger guard/foregrip/fire selector unit. This unit would pivot down to form
a second handgrip, simultaneously converting the semi-automatic fire mode to a
controlled 3-shot burst. The weapon’s firepower was impressive and it was easier to
control as two hands were used. Although the weapon was patented in eight countries
and several US tests had shown that it was reliable, no armies ever adopted it.
Controlling the powerful 9 mm Parabellum cartridge at 1,800 rounds a minute proved
to be impossible and a weaker calibre such as .380 ACP was out of the question for
logistic reasons. The VASP idea was abandoned around 1980.
After Mr Visser’s death in 2006, the Army Museum acquired all prototypes, production
templates and a special holster from which the VASP could be drawn very quickly.
(Armamentaria, vol. 47 (2012/2013), p. 146-149)