De Prins van Oranie Willem de III doet den Eed als Stadhouder in 't jaar 1672
historievoorstelling
Op de achtergrond hangen de portretten van Willem voorgangers. V.l.n.r. zijn dat Willem van Oranje, prins Maurits, prins Hendrik en Willem II. De litho, werd in het derde kwart (wellicht het gedenkjaar 1872), uitgegeven door Bernard PicartDe eedaflegging van stadhouder Willem III (1650-1702) vond plaats in het rampjaar1672 toen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen Munster en Keulen. Er klonk een luide roep om een sterke man: Willem van Oranje. Na een tijdelijke aanstelling als bevelhebber van het leger volgde zijn benoeming tot stadhouder en opperbevelhebber van leger en vloot. De vijand werd weerstaan, mede dankzij Willems militaire en diplomatieke successen. Het was nog maar de aanzet tot het toppunt van zijn macht. In 1677 trouwde Willem III met zijn nicht Maria Stuart, een belangrijk huwelijk, want Maria was een telg uit het Engelse koningshuis. Haar vader James II werd in 1685 koning van Engeland. Maria zou hem te zijner tijd opvolgen. Dat was althans de bedoeling, totdat in 1688 James een zoon kreeg: een nieuwe troonopvolger die katholiek i.p.v. protestant, zou worden opgevoed. James' tegenstanders gingen meteen tot actie over. Zij vroegen Willem om zijn schoonvader te verjagen. Willem vertrok met een invasieleger en verdreef James. In 1689 werden hij en Maria tot koning en koningin van Engeland gekroond. Willems dubbele positie van koning en stadhouder had grote consequenties voor de internationale machtsverhoudingen. Engeland was onder Willem III geen bondgenoot van Frankrijk meer. Engeland sloot zich aan bij de anti-Franse coalitie van de Duitse keizer, Spanje en de Republiek. Onder leiding van Willem III werd de expansiepolitiek van de Franse koning Lodewijk XIV weerstaan. In 1697 werd in Rijswijk de vrede getekend. Willem overleed in 1702, na een val van zijn paard. Maria Stuart was in 1694, 32 jaar oud, aan de pokken overleden. Kinderen hadden zij niet. In Engeland werd Willem opgevolgd door Maria's zuster Anne. In de Republiek werd voorlopig geen nieuwe stadhouder aangesteld.