Veldgrijze jas met op de linker ondermouw een zilveren band met zwarte strepen, gedragen door Rijskcommissaris A. Seyss-Inquart Obergruppenführer van de de Allgemeine SS
jas
Te zien in het museum:M.08.01.40K.03.06
SS-uniformjas van Seyss-Inquart’Dit uniform van S. Inquart vond ik onlangs terug tussen mijn vele ongeordende “oorlogsrelikwieën”.
Ik stel het bij dezen ter beschikking van het Leger Museum te Delft,
teneinde er mede te handelen als goed dunkt. Ik vraag mij overigens in gemoede af
wat men er aan heeft. Ik teken bij al het vorenstaande tenslotte aan, dat ik, persoonlijk,
vernietiging van dit uniform het meest passend zou achten.’ (de schenker)
Het bovenstaande heeft betrekking op de uniformjas van dr. Arthur Seyss–Inquart
(1892–1946), van 1940-1945 Rijkscommissaris voor de bezette Nederlandse gebieden.
Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) was deze Oostenrijker politiek ‘grootduits’
georiënteerd en lid van de Deutscher Volksbund en de Stiermarkse Heimatschutsz.
Op 17 juni 1937 benoemde de Oostenrijkse kanselier Schuschnigg hem tot staatsraad-
verbindingsman tussen de regering en de nationaal socialistische oppositie. Hitler
benoemde hem op 16 februari 1938 tot bondsminister van Binnenlandse zaken en
Openbare Veiligheid. Op 11 maart 1938 werd Seyss-Inquart bondskanselier. Meteen
verzocht hij de Duitse troepen om Oostenrijk binnen te rukken. Drie dagen later werd
hij benoemd tot Rijksstadhouder van geannexeerd Oostenrijk en tot gruppenführer
van de SS. De veldgrijze uniformjas van het dagelijks tenue is van de Allgemeine
SS met de rang van SS Obergruppenfüher en Generaal der Waffen SS. Deze jas, ook
in gebruik bij officieren van de Waffen SS, werd op 30 januari 1940 afgeleverd door
maatkleermakerij Stechbarth (Berlin W 50 Tauentzienstrasse 6). De naamsetiketten in
de borstzakken aan de binnenkant van de jas zijn met onuitwisbare inkt voorzien van
de naam; ‘Herr SS Gruppenf. Seyss–Inquart’, datum: ‘30.1.40. No.1918’.
Het veldgrijze uniform werd in 1935 ingevoerd naast het zwarte uniform met de
rode hakenkruisband. In 1936 werd de gestileerde SS-versie van de Duitse adelaar
aan de voorkant van de mouw van de linker bovenarm ingevoerd ter vervanging van
de armband. De jas van Seyss-Inquart heeft echter een aantal bijzonderheden. De
rangaanduiding is die van Obergruppenfüher van de Allgemeine SS en Generaal van
de Waffen SS. In 1942 kwam er een tussenrang bij, te weten die van Oberst (kolonel)
Gruppenführer en Generaloberst (kolonel generaal) der Waffen SS. Deze rang
kwam onder andere toe aan ’Sepp’ Dietrich. Seyss Inquart behield zijn rang en stond
daardoor slechts twee rangen af van de Reichsführer Himmler. De rangaanduiding is
in overeenstemming met de epauletten voor de rangen van Oberführer (rang tussen
kolonel en brigade generaal) tot en met Oberstgruppenführer.
Op de rechtermouw is de ’Ehrenwinkel’ aangebracht, een erechevron voor oude strijdmakkers
die lid waren geworden van de partij vóór 30 januari 1933, de dag dat Hitler
aan de macht kwam. Deze chevron werd ook gedragen door leden van de Oostenrijkse
SS, de Nazi-partij of een van de pro-nazi organisaties in Oostenrijk, alsmede door
hen die vrijwillig lid waren geworden van de SS in Oostenrijk vóór 12 februari 1935.
De zilverkleurige armband op de linkerondermouw geeft aan dat Seyss-Inquart in de
categorie viel van de Reichsführer-SS, Hauptamtchefs en Amtchefs van de drie hoofd
onderdelen van de SS. Het betrof een departementale rangaanduiding.
De uniformen van hoge Nazi kopstukken werden tijdens hun gevangenneming door de
geallieerden veelal ontdaan van emblemen en partijspelden. Het uniform van Seyss–Inquart
is niet ontkomen aan deze ‘stripping’. De conditie van de SS-jas is zeer matig. Deze
heeft kleine gaatjes als gevolg van insectenvraat, mogelijk onder andere de tapijtkever.
SS service dress jacket of the Dutch Reichskommissar Seyss-Inquart
This SS service dress jacket belonged to Dr Arthur Seyss-Inquart (1892-1946), who was
Reichskommissar, ‘deputy head of state’, during the occupation of the Netherlands (1940-
1945). The rank insignia are those of Obergruppenführer and general of the Waffen SS, a
rank just below Reichsführer SS Heinrich Himmler.
(Armamentaria, vol. 47 (2012/2013), p. 294-295)