Schaamkapsel, behoort bij een harnas
schaamkapsel
Wapenrusting van een schutter uit de 16e eeuw samengesteld voor de tentoonstelling "Willem".Objectnummers: stormhoed 056246, harnas 050237-1 t/m -6, houwdegen 011533, dolk 013210 en radslotpistool 011529.
De wapenrusting van een pistolier (lichte cavalerie) uit het midden de zestiende eeuw bestond uit een driekwartsharnas,
een Bourgondische stormhoed en een koppel pistolen. Daarnaast droeg hij een houwdegen of rapier en een dolk aan zijn zijde. Ook veel officieren gebruikten het driekwartsharnas.
Van ijzerblik en in de vorm van een stijve zgn. hoge hoed, de (lage) bol van opzij gezien met het profiel van een parallellogram. De zwakgeronde bovenkant heeft een centrale verticale ribbel en ligt met zijn rand verzonken in het lichaam, waaraan hij door middel van hardsoldeer is bevestigd. Aan de onderrand is een kraag uitgedreven die op de smalle zijden door middel van 2 klinknagels (die aan de buitenzijde glad geschuurd zijn) is vastgemaakt. De punt van de kraag bovenaan is ooit met geweld afgescheurd en vervangen door een met drie klinknagels vastgezet plaatje. In de laatste is een dikke verende pal vastgeklonken.
Het schaamkapsel, dat zoals de naam al suggereert de schaamstreek, specifiek het geslacht, van de drager moest beschermen, werd opgehangen aan de onderste buikstrook, die daartoe in het midden rond was uitgesneden en waarvan de rand voorzien was van een gat om de pen van het kapsel te ontvangen. Het schaamkapsel is een harnasonderdeel dat in ijzer overeenkomstige uitstulpsels in de vijftiende- en zestiende-eeuwse herenbroeken nabootste. Een vergelijkbaar modeverschijnsel is de zogeheten klootdolk die evenzeer een fallische uitstraling had. Omdat de voorwerpen nu gescheiden worden bewaard is het in dit bijzondere geval nu niet meer mogelijk onomstotelijk vast te stellen of het schaamkapsel homogeen bij de borstplaat inv.nr. 050237 (zie nr. 12) behoort, maar het kapsel past wel en ook de overeenkomende inventarisnummers suggereren het.
Lengte: 131 mm / Breedte: 109 mm
Herkomst en oude inv.nrs.: niets gevonden
Cod piece, c. 1550
Inv.no. 050237-1
Of sheet iron, in the shape of a (low) top hat but with the profile of a parallelogram when viewed from the side. The slightly domed top face has a central vertical rib and its downward-bent edge is sunk in the body of the cod piece and to which it is affixed by hard solder. The lower rim of the body is bent into a base collar which is overlapping on the narrow sides in the middle, the parts being affixed by 2 rivets (which on the exterior are filed flush with the surface). The collar’s point at the top was once torn off with violence and replaced by a plate affixed by three rivets and to which is riveted a thick spring-controlled catch.
The cod piece served to protect the wearer’s genitals for which purpose it was affixed to the armour’s lowermost belly-lame which in turn had a circular central cut-out the rim of which was provided with a hole to receive the catch mentioned before. The cod piece was a part of the armour similar to the bulge worked into gentleman’s pantaloons of the late fifteenth and sixteenth centuries. For an explanation of this fashion see the introduction to the ballock dagger. Since the objects are separately kept in store it cannot now be established in this particular case if the cod piece is homogenous with the breastplate Inv.no.050237 (see no. 12), however it fits exactly and the similar inventory numbers also suggest it.
Length / width: 131 / 109 mm
Provenance and former Inv.nos.: no information