M110A2 gemechaniseerde houwitser, kaliber 8 inch (203 mm)
houwitser
Te zien in het museum:M17.00.10L.04
De M110A2 houwitsers met een kaliber van 203 mm (8 inch) kwamen voort uit gemodificeerde M107 (175mm) kanonnen en de houwitsers M110 en M110A1. Later zijn een aantal nieuwere stukken M110A2 (bouwjaar 1982) toegevoegd. Het museumexemplaar is er daar één van. De M110A2 vuurmonden zijn voorzien van een veel langere schietbuis dan de M110 en M110A1. Hiermee werd een een vergroting van de dracht bereikt. De M110A2 was 'dual capable', dat wil zeggen dat er behalve conventionele, ook nucleaire granaten mee konden worden verschoten.De maximum dracht met normale granaten was circa 16,8 kilometer, projectielen met raketondersteuning konden tot 30 kilometer bereiken. Een vuursnelheid van 2 schoten per minuut was incidenteel haalbaar, maar normaal werd één granaat per 2 minuten afgevuurd. De mondingssnelheid van het projectiel bedroeg 754 meter per seconde. Er werd geschoten met gescheiden munitie, d.w.z. dat projectiel, kardoeszak en ontstekingspatroon apart werden geladen. Gasafdichting werd bereikt door een schroefsluiting met plastische obturator. De stukken zijn bij de Koninklijke Landmacht tot 1989 in gebruik geweest.
- Nucleair oefenprojectiel van 8 inch M1731
Tijdens de Koude Oorlog beschikten de Nederlandse landstrijdkrachten over een
tweetal systemen waarmee projectielen met een nucleaire lading konden worden
verschoten. Een daarvan was het ‘Lance’ raketsysteem, het andere de gemechaniseerde
8 inch (203 mm) houwitser M110A2. De nucleaire projectielen ervan kwamen
uit de Verenigde Staten en stonden onder Amerikaans commando, de wapens onder
Nederlands bevel. Beide waren gestationeerd in ’t Harde.
Nadat in november 1989 de Berlijnse muur werd geslecht en de dreiging van het
Oostblok was verdwenen, werd in één nacht alle nucleaire munitie teruggehaald naar
de Verenigde Staten. Dat lot trof niet de twee oefengranaten met hun toebehoren, die
in de collectie van het Legermuseum terecht zijn gekomen. Deze sets bestaan uit een
luchtdichte container met een projectiel en een conditioneringsapparaat, dat voor
overdruk in de container zorgt. Het geheel wordt gecompleteerd met een tempeer-
toestel M38 en een handgenerator voor stroomvoorziening van dat tempeertoestel.
Het instellen (‘temperen’) van de elektronische ontsteking van de granaten en het
hanteren van de granaten zelf, kon met deze sets tot in de finesses geoefend worden.
De echte nucleaire projectielen voor de 8 inch houwitser waren instelbaar van 0,5 tot
40 kiloton TNT en hadden een maximum dracht van circa 17 kilometer. De in 1945 op
Hiroshima geworpen atoombom had een vermogen van 15 kiloton TNT…
Nuclear 8 inch exercise shell M173
During the Cold War, the Dutch forces were equipped with American-made 8 inch
M110A2 howitzers with nuclear capability. A pair of exercise sets were available for
training the gun crew to handle the nuclear projectiles. The sets enabled precise
training in the use of the projectiles, including the setting of the electronic fuses. As
the original nuclear shells were shipped back to the United States after the fall of the
Berlin Wall in 1989, the exercise sets were donated to the Army Museum. The real
shells had an adjustable yield of between 0.5 and 40 kilotons TNT and a range of about
10 miles.
1 Zie: P.F. van den Heuvel en A. Staarman, Militaire voertuigen in de collectie van het
Legermuseum (Den Haag 2002)
(Armamentaria, vol. 47 (2012/2013), p. 64-65)