Een Fokker C.X verkenningsvliegtuig /bommenwerper met registratie: 718 periode 1936-1939 - Klapper met foto's vliegveld Soesterberg, diverse vliegtuigtypes
documentaire weergave
De Fokker C.X is aanvankelijk door Fokker gebouwd als verkenningsvliegtuig voor de Militaire Luchtvaart in Nederlands-Indië. Later is ook een serie aangeschaft door de Nederlandse luchtstrijdkrachten ten behoeve van de Strategische Verkennings Afdeeling (StraVA). Het toestel had een halfgesloten cockpit met daarachter een open zitplaats voor de waarnemer-mitrailleurschutter. Het toestel was geschikt voor het afwerpen van een lichte lading bommen, 16 x 25 kg, 8 x 50 kg of 4 x 100 kg. Het had een voorwaarts schietende vaste mitrailleur en een vrij bedienbare bij de boordschutter achter.In mei 1940 waren er elf toestellen operationeel en voornamelijk gestationeerd op het vliegpark Bergen. Doordat ze in gecamoufleerde houten hangaartjes in de bosrand achter het vliegveld waren verborgen, vielen ze niet ten prooi aan het bombardement en Duitse strafing.
Tussen 10 en 14 mei hebben deze toestellen verscheidene missies gevlogen zonder noemenswaardige verliezen. De toestellen bleken wendbaar en nuttig. Ze bombardeerden het inmiddels door de Duitsers bezette vliegveld Waalhaven en bestookten onder andere vijandelijke geschutsopstellingen in de bossen bij Wageningen voor de Grebbelinie.
Het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg is de afgelopen jaren bezig met de herbouw naar origineel ontwerp van een Fokker C.X.
Finse C.X
De Finnen kochten vier C.X's inclusief het licentierecht tot zelfbouw. Zij lieten de C.X met de Bristol Pegasus-stermotor ontwerpen zodat deze qua uitvoering meer op de FK-51 ging lijken dan de moderner ogende Nederlandse C.X, met de spitse voorzijde voor de Rolls Royce Kestrel V-motor. De Finnen bouwden er nog 35 C-X's bij, die bovendien in meerdere versies kwamen. Ze werden met redelijk groot succes tijdens de Winteroorlog (1939-1940) en de vervolgoorlog (1941-1944) tegen de Sovjet-Unie ingezet.
Spaanse C.X
Spanje had ook interesse in de Fokker C.X. De republikeinse zijde bestelde twee C.X's bij Fokker (op basis van Hispano-Suiza V-motor) en kreeg die ook geleverd, samen met een zelfbouwlicentie. De licentiebouw was gaande toen de fabriek door de nationalisten onder de voet werd gelopen. Zodoende zouden alleen de twee van Fokker geleverde C.X's operationeel tot inzet komen.